My interview with Eve Ensler & listening to Women's Voices

Vagina Monologues_dvdWhen I heard about the auditions for The Vagina Monologues that would be produced in my Upper West Side neighborhood, I thought, “How convenient!”  Then I learned that one monologue was about a Bosnian woman who was raped during the civil war. In my little actress mind, I thought I’m a great “cast” for that part. This was in 2010. I hadn’t read the play or seen it but I was already judging it by its name. Just like many others, I was thinking how irrelevant it is to be talking about our vaginas.
During the audition, there was a group of women, explaining that this is more than theater, or acting, this project is about raising awareness about violence against women and girls while raising money for groups which serve survivors. Then the leaders started talking about making cupcakes and selling raffle tickets… I was lost. I didn’t know how to make cupcakes! I Ege-Eve_2011still don’t, but now I know a thing or two about raising awareness and money for women’s issues.
I met Eve during my second year working with 4thU V-Day. By then, I had witnessed the strength of her work and the power of community theater. But still I was expecting to see a self-centered person, considering that she is a global heroine. On the contrary she was normal–a nice, direct and encouraging person and yes, of course, a global heroine. “What a smart woman!” I remember thinking. 

Bu yıl yönettiğim prodüksiyon 'Kadınların Sesleri'
March 27 &28 th at 160 CPW

Here I am, in my sixth year working as an “artivist” with 4thU V-Day of the Upper West Side of New York. I co-directed The Vagina Monologues for three years in a row and performed several different parts as an actress.  
This year for our 2015 production I am curating/directing a compilation of different female playwrights’ works titled “Women’s Voices” * , which will open at the end of this month. This will be the opening act on another evening of fundraising and consciousness expanding embodied in Eve Ensler’s musical, “Emotional Creature.” (For details & tickets: http://www.4thu.org/v-day-2015/ )
This year, the growing number of victims of violence in my home country, Turkey, highly alarmed me. I wanted to do more to combat this trend. By now I was becoming familiar with turning to Eve for guidance so I went to interview her. The resulting conversation was inspiring and appeared in one of the biggest newspapers in Turkey (Click to read the interview in Turkish). Here I would like to share some of this inspiration from Eve’s vision that created V-Day and One Billion Rising, with her own words.
I am personally fascinated by the idea of doing something positive to create the change that you want, instead of solely complaining about things. I asked Eve what she thinks about the power of arts in creating social change. Here’s what she said;

“Art allows us to get out of the duality that keeps us separated. Brings us to a whole new level of consciousness where we connect with our hearts in our spirits. Dancing allows women to release their trauma and claim public space. I think when we move our bodies it creates an energy that shifts consciousness. And I think drumming is so powerful, symbolizes the rhythm of revolution, it’s the heart beat of life; it connects us all.”

Eve Ensler - photo by B Lacombe
Eve Ensler – photo by B Lacombe

Many people may think that violence is such an overwhelming problem. “What difference would it make if I create something in my little world?” I wondered what would be Eve’s answer to those questions.

“Any individual who does shift consciousness and stands up against oppression, changes the world. And I think we have to really believe that we are that powerful and what we do is that important. This capitalist bubble, this patriarchal structure that we are under makes us believe that we don’t matter, our beliefs and actions don’t matter but I actually think the opposite is true. When you do anything, whether it’s in your home, your village, church, synagog, or in our place of work, it begins to shift consciousness. And we saw that. First year there were men who rose with us, the next year there were many men, this year there are a lot of men. That’s change. And I think it begins with one person, it begins with you.”

V-Day’s spotlight campaigns for the last 17 years were all around the world; Congo, Iraq, Afghanistan, New Orleans, Haiti… And Eve has been traveling the globe to coordinate and connect those communities of resistance, strength and hope. Based on her vast experience, I wondered if she was able to see a pattern that invites violence against women.

“As long as patriarchy is the basis of human existence and consciousness, violence will always be used to sustain it. It’s the methodology that sustains patriarchy.”

Violence has many faces, sometimes it’s physical, sometimes verbal and sometimes it’s behavioral and very subtle. We face it everywhere. In some cultures we get used to it which, I think leads to the worst consequences–raising the new generations who finds violence against women “normal”. I am devastated whenever I see a new product that prevents a woman from getting raped such as Undercover Colors, Anti-Molestation Jacket, Anti-Rape buckles and bras ( http://www.oddee.com/item_98705.aspx ). We are living in an age that everything is a finger tap away but we still need to buckle to prevent ourselves from being raped??As much as I do not want to believe it, these are real life stories that keeps happening all around the world. So what do we do?

“What we have to do is to keep reconstructing patriarchy. That means, giving boys and men a chance to re-perceive masculinity and manhood, women standing for their rights and speaking up the truth, breaking the silence, and all of us rising to say that there is another way of behaving on this earth which isn’t about domination and occupation and violation.”

I believe there certainly is another way to share this world without trying to dominate, occupy or violate. To me this is not just feminism, this is about humanism.

*“Women’s Voices” curated & directed by Ege Maltepe

Featuring plays & playwrights;
“Infestation” by Mia McCullough
“Life Refused” by Maia Brami“Continental Us” by Brenda K. White
“Natural Novice” by Siobhan O’Loughlin“Yes I Touch Myself” by Poppy Liu 
“TITS by Prof G” by Ege Maltepe
“A Change of Heart, So To Speak” by Kitty Chen
“To The Woman Who Screamed at Her Child” by Sarah Diamond Burroway
“Ultimate Girls Getaway” by Hillary King 
* Special thanks to Eve Ensler, V-Day team, the team of 4thU V-Day, and Milliyet Newspaper.

Ensler & 4thU VDay before opening night of Vagina Monologues - 2011 Photo: www.jlaphotography.com
Ensler & 4thU VDay before opening night of Vagina Monologues – 2011 Photo: www.jlaphotography.com

Eve Ensler ile V-Day Üzerine #Rise4Revolution

Ben ne ‘ilk’lerin çok önemli olduğuna inanırım, ne özel günlerin çok özel olduğuna. Bayram derseniz, bana her gün bayram zaten! Sevgililer Günü’nün ise 3 yıldır farklı bir anlamı var artık. Yazının geri kalanını 13 Şubat 2015’de Milliyet gazetesinde yayınlanan Eve Ensler ile yaptığım röportajın biraz daha uzun versiyonunu kopyalayarak devam ettiriyorum. Türkiye’de kadın, erkek ve çocuklara yapılan şiddete ve haksızlıklara karşı çıkmak, bu konuda farkındalık yaratmak için çaba gösteren herkese selam yolluyorum. İyi okumalar! 

Ege-Eve_2011
Eve ile tanışma – 2011

Vajina Monologları’nı henüz okumadan burun bükenlerdendim, ‘Vajina’larından bahsederek dikkat çekmeye çalışan bir grup kadın oyuncu!’ diye ön-yargılayanlardan. Ta ki iç savaş sırasında bir grup askerin tecavüzüne uğrayan Bosna’lı kadının monoloğunu okuyana kadar; “Vajinam Benim Köyümdü”. 2010’da New York’daki mahallem, Yukarı Batı Bölgesi’nde bir V-Day prodüksiyonuna dahil olarak V-Day ve Eve Ensler ile tanıştım. Bizim tiyatro dünyasında ‘eski’ diye kabul ettiğimiz bu oyun seyirciyle buluştuğunda meselenin tiyatro yapmaktan çok daha büyük olduğunu gördüm. Bir sonraki yıl oyunu ben yönetiyordum. Eve ile o yıl tanıştık, Union Square’de bir stüdyodaki V-Day toplantısında. Kendi kendime ne kadar da ayakları yere basan, ve zeki bir kadın diye düşündüğümü hatırlıyorum. Ünü, ve yüzlerce kadının kahramanı olması dolayısıyla ondan beklediğim küçük dağları ben yarattım havasına sahip değildi. Beni en çok etkileyen şu sözleri olmuştu: “Değişimin tepeden geleceği umuduyla politikacılarla görüştüm, Birleşmiş Milletler temsilcileriyle, her kapıyı çaldım. Belli bir süre sonra, o insanların takvimindeki bir başka toplantı olduğumu anladım. Değişim tepeden değil, aşağıdan başlayacak, bizden, sizden. Buna inanın.”

Vajina Monologları’nın yankısı o kadar büyük olmuş ki, dört yıl sonra Eve Ensler V-Day isimli kadına şiddete karşı savaşan global bir dernek olan V-Day’i kurmuş, sene 1998.

Bu yıl yönettiğim prodüksiyon 'Kadınların Sesleri'
Bu yıl yönettiğim prodüksiyon

V-Day ne yapıyor? 150’ye yakın ülkede kadınlar bir araya gelerek Vajina Monologları’nı sahneliyorlar. Bu bir sahne okuması da olabilir. Çok fazla prova yapılmaması öneriliyor, oyuncular profesyonel de olabilir, amatör de, önemli olan birbirini destekleyen bir komünitenin oluşması. Bilet gelirlerinin %10’u V-Day’e giderken, geri kalan %90 kadına şiddete karşı savaşan lokal bir organizasyona gönderiliyor. Geçtiğimiz 6 yıl boyunca benim V-Day ekibim, 8 farklı derneğe toplamda 80 bin doları aşkın para bağışladı. Yani üç beş kadının bir araya gelmesinden başlayan hareket bugünün dünyasında birçoklarınca tek gerçek şey olarak görülen paraya dönüşebiliyor.

V-Day bunca parayla ne yapıyor? Kongo’da kadınlara sığınma evi, okul ve iş imkanı yaratan City of Joy ‘Neşe Şehri’, Irak’ta kadın ve kızlar için açılan okullar, Haiti’de, Afganistan’da kadın sığınma evleri, Amerika’da Yerlilere uygulanan şiddete karşı, ve Meksika’da kaçırılan kızlar açılan kampanyalar, ve daha birçok farklı yerde kadınların bilinçlenip güçlenmesini sağlayan adımlar atıldı.

One Billion Rising, Bir Milyar Ayağa Kalkıyor, ya da Türkiye’de daha çok bilinen adıyla Bir Milyar Kadın Dans Ediyor, V-Day’in 3 yaşındaki bebeği. Hikayenin geri kalanını bu hareketin annesi Eve Ensler’den dinleyelim…

Kenya'da Sığınma Evi, lider: Agnes
Kenya’da Sığınma Evi, lider: Agnes

Ensler – V-Day 15 yıldır devam ediyordu, dünyanın birçok yerinde sanatçılar ve aktivistler bu konuda farkındalık yaratmaya, ve dernekler organizasyonlar için para toplamaya devam ediyorlardı. Ve kendi kendimize ‘Evet, birçok zaferimiz var. Ama şiddet devam ediyor. Nasıl bir sonraki aşamaya geçebiliriz’ diye düşündük ve dünyadaki herkesi hep birlikte ayaklanıp dans ederek kadına şiddete karşı çıkmaya davet etmeye karar verdik. İlk yılki, Bir Milyar Ayağa Kalkıyor, bir davetti. Ve 200’den fazla ülkede milyonlarca insan bu etkinliklere katıldı, ve beraberce ayaklandı. Bu ilk yıl çok önemliydi, Çünkü etkinliklerin organizasyonu sırasında bu konuda yıllardır çalışan birçok grup bir araya gelip ortak çalışmalar yaptı. Herkes lokal çevresine özgü sorunları işaret etme fırsatı buldu. Bu harika gelişmelerden sonra ikinci yılında Bir Milyar, Adalet için Ayağa Kalkıyor’a karar verdik. İnsanların neden ayaklandığı konusunda çok belirgin bir mesaj vermek istedik. Bu yolda, şiddetle yolu kesişen meselelerin altı çizildi; ekonomik suistimal, ırksal adaletsizlik, cinsel şiddet hepsi bir yerde birleşiyor. Bu yıl da çok büyük global katılım gerçekleşti ve bu defa insanlar belirli noktalarda ayaklandılar. Örneğin madenlerde toplandılar ve çalışma koşullarının, doğanın, büyük kurumların daha düşük maaş

Kongo. Photo: Paula Allen
Kongo. Photo: Paula Allen

vererek çalışmak zorunda olan kadın işçilerin suistimal edilmesinin altını çizdiler. Orduda görev yapan kadınlar ayağa kalktı, askeriyedeki tacizi işaret ettiler, restoranlarda çok düşük maaşlara çalışarak müşterilerin bahşişlerine muhtaç olduklarından tacize uğrayan kadınlar ayaklandılar. Hindistan’da binek arabası kullanan sürücülere cinsiyet eğitimleri verildi, şimdi bir çoğunun arabalarında ‘benim dinim kadınlara saygı göstermek’ yazıyor. Zimbabwe’de kabile şefleri katıldı, kendi kabilelerindeki şiddet sorunlarını çözmek için adımlar attılar. Yani adalet konusunda çok belirgin adımlar atıldı. Ve bu defa Roma’da toplanan genel koordinatörler 2015 için gerçek değişimler yaşanmasını istediler ve bu yılın çağrısı; Devrim. Ve yine katılımın katlanarak çoğalıyor. Afganistan’da 32 farklı bölgede toplanılıyor, Meksika’da, Hindistan’da, Filipinler’de 250’den fazla etkinlik düzenleniyor, Amerika’nın her eyaletinde, Kenya’da, Kongo’da… Ve görülen o ki ayağa kalkışlar farklı formlarda, kimileri hükümetlerine sesini duyurmaya çalışıyor, kimileri kendi aileleri ve yakın çevrelerindeki dertleri çözmeye çalışıyor, kimileri kafa yapılarını değiştirmeye çalışıyor, kimileri asgari ücreti yükseltmek için ayağa kalkıyor. Herkes kendisi için gerekli olan değişim, devrim için ayağa kalkıyor.

Emir Gamsızoğlu'ndan V-Day Konseri, 10 Mart'ta New york'a bekleriz:)
Emir Gamsızoğlu’ndan V-Day Konseri, 10 Mart’ta New York’a bekleriz:)

EM – Böyle bir harekete liderlik etmek isteyen kadınlar ya da sanatçılar için ne gibi önerilerin olur?

Ensler – Bu kampanya ile ilgili en güzel şey, dünyanın her neresindeysen çevrendeki sorunlara işaret etmek için istediğin formda bir araya gelerek ayağa kalkabilir ve bu hareketin gerekliliğinin altını çizmek ve gücünü artırmak için kendi sanatsal ve aktivist yaratıcılığını kullanabilirsin. Ve kimsenin iznine ihtiyacın yok, sadece harekete geçip yapman yeterli.

EM – Türkiye %99 müslüman bir ülke. Ve sen dünyanın dört bir yanından farklı dinler ve kültürlerden insanlarla tanışıyorsun. Dinlerin kadına şiddet konusunda bir rolü olduğunu söyleyebilir miyiz?

Ensler – Bence birçok din erkek egemen bir temele dayanıyor. Bir çoğu kadını marjinalleştiriyor, sesini duyurmasına çok izin vermiyor, klişe kalıplara sokuyor. Kilise, sinagog, camii… genel olarak erkek egemen yerler, ve maalesef kadına karşı şiddete açık kapı bırakabiliyor. Fakat aynı zamanda bu harekete destek veren çok fazla din adamı olması konusunda ne kadar mutlu olduğumu anlatamam. Bir çok kilise, sinagog bu ayaklanmaya katılıyor, ve müslüman ülkelerde bu harekete destek çok büyük.

EM – Evet, Afganistan ve Irak’taki katılımın büyüklüğü çok heyecan verici

Ensler – Aynen öyle… Daha bu sabah Cidde’de, Gazze’deki bür sürü etkinliklerden haberdar oldum. Pakistan’da çok fazla bir araya gelen grup var, önümüzdeki hafta ben de orada olacağım. Libya’da, Somali’de.. müslüman ülkelerin büyük çoğunluğu bu harekete destek veriyor.

Almanya
Almanya. Photo by Nika Kramer

EM – V-Day kapsamında hep sanatsal etkinlikler düzenliyoruz. Sanatın toplumsal değişim yaratmaktaki rolü nedir?

Ensler – Sanat bizi gerçek dünyadaki ayrışmadan, birbirimizden ayrı olduğumuz ilüzyonundan uzaklaştırıp bir araya getiriyor. Bizi bazen yepyeni bir bilinç düzeyine taşıyarak kalben iletişim kurmamızı sağlıyor. Bence dans etmek kadınların travmalarını aşmalarını sağlayabiliyor, bence bedenlerimizi harekete geçirdiğimizde bu dünyada kapladığımız yeri hatırlıyoruz ve beraberce dans etmek yeni bir bilinç yaratabilecek bir enerji ortaya çıkarıyor. One Billion Rising ile ilgili en harika şey, lokal bir hareket global bir birliğe dönüşüyor ve bu çok güzel bir model.

EM – Bu global harekette sosyal medyanın nasıl bir rolü var?

Ensler – Çok önemli bir rolü var. Herşeyden önce birbirimizi görüp birbirimizden etkilenebiliyoruz. Dünyanın dört bir yanından farklı yaratıcı fikirler çıktığını görüyoruz ve gruplar birbirilerinin yaratıcılıklarından etkilenebiliyorlar.

EM – Birçok kadın, bunlar çok büyük meseleler benim küçük dünyamda yapacağım bir şey neyi değiştirir ki diye düşünebilir.

Ensler – Bence bilinçlenen ve ezilmeye karşı çıkan her birey dünyanın değişmesine yol açıyor. Bu kadar güçlü olduğumuza inanmalıyız diye düşünüyorum. Altında yaşadığımız kapitalist, erkek egemen balon bize kendimizi önemsiz hissettiriyor, sanki fikirlerimizin, yaptıklarımızın bir etkisi yokmuş gibi gösteriyor. Ama ben tam tersine inanıyorum. İster evinizde, ister köyünüzde, kiliseniz, camiinizde, iş yerinizde nerede isterseniz yaptığınız şeyler, attığınız adımlar bilinçlerin değilmesinde rol oynuyor. Yıllar boyunca bunu gözlerimizle gördük. İlk yıl destek veren erkekler de vardı, ikinci yıl daha çok erkeğin katıldığını gördük, bu yıl o kadar çok erkek bu hareketin içinde ki! Ve bence tüm bunlar tek bir kişiden başlıyor, senden başlıyor.

EM – Dünyanın farklı yerlerindeki deneyimlerin sonucunda, kadına karşı şiddeti tetikleyen bir davranış biçimi olduğunu söyleyebilir misin?

Eve Ensler - photo by B Lacombe
Eve Ensler – photo by B Lacombe

Ensler – Erkek egemen kültür değişmedikçe şiddet hep bir metod olarak kullanılacak. Bizim yapabileceğimiz, oğlanlara, genç erkeklere erkeklik denen şeyin ne demek olduğunu bir daha düşündürerek, ve başka türlü bir iletişimin mümkün olduğunu, kızlar ve kadınlara da doğruları söylemenin, sessiz kalmamanın önemini anlatmak. Hep beraber ayağa kalkıp başka türlü bir davranış şeklinin varlığını hatırlatma, ilişkilerin hükmetme, işgal etme ve hak ihlali üzerine kurulması gerekmediğini anlatma. Çünkü bence erkek egemen yaşayıştaki davranış bunun üzerine örülü.

EM – Türkiye’de ayağa kalkanlara bir mesajın var mı?

Farklı şehirlerdeki etkinliklerle harekete katılmasına ne kadar mutlu olduğumu anlatamam. Katılanların, hepimizin, tüm dünyada bir olduğunu hatırlamasını isterim.

Etkinliklerden görüntüleri (özellikle video) dünya ile paylaşmak için #Rise4Revolution #1billionrising hashtag’lerini kullanabilirsiniz. www.onebillionrising.org 13 Subat’tan itibaren tüm dünyadan görüntüleri blogunda paylasacak.

Milliyet’te yayınlanan röportajı okumak icin: 

http://www.milliyet.com.tr/siddete-karsi-kadinlar-devrim–gundem-2013076/

Yönetmenliğini yaptığım V-Day ekibim Eve ile! Photo:  www.jlaphotography.com
Yönetmenliğini yaptığım V-Day ekibim Eve ile! Photo: www.jlaphotography.com

V-Day and I :)

Eve Ensler & the Cast of Vagina Monologues, 2011
Eve Ensler & the Cast of Vagina Monologues, 2011

For the last 4 years I am involved with an activist movement, aiming to stop violence against women and girls. It’s called V-Day, it’s a global movement, celebrated its 15th anniversary last Valentine’s Day with a global campaign ONE BILLION RISING. You must have heard of it, or seen somewhere, ifnot, well you are hearing it now, never too late.
A big part of the movement are the productions of The Vagina Monologues by Eve Ensler. In colleges, community theaters, professional theaters women come together and they put up a staged reading of the piece, sell tickets and find various ways to raise funds around the event. 10% of the sum goes to V-Day, each year they have a spotlight campaign, the rest 90% has to go to a local organization fighting for the same cause.
For the last 3 years, I’ve been the co-director of the play and it’s been a ride! So many lessons I’ve learned about life, communication, and theatre. In theatre, you have to love people, otherwise it’s impossible to survive in it. In a V-Day production, you gotta love women! And I love them, I have deep respect for them, especially towards women who are not afraid to speak up and take risks.
To me the director’s job in a V-Day production starts with knowing that it’s not about you directing it, it’s not about them acting in
This year's global campaign
This year’s global campaign

it, it is about “it”, the cause that brought us together, and “us” simply being together. Once you’re clear about it’s simply about being together, everything gets simpler. Sometimes I just see myself as a facilitator rather than a “Director” with a capital D!
Every year we like to add little directorial surprises, on how we stage the monologues, how we divide them up.. this year we will start with a movement piece and end with a dance with live drums! There will be colors and movement!
And did I mention that we have 40 women in the cast this year? So it will be a party!
I was supposed to write about my grandmother, who passed away last summer, and to whom I’m dedicating my V-Day efforts. But I guess that will be in another post!
Come to beautiful 4thU Society to see The Vagina Monologues!
March 22nd and 23rd at 8pm, doors will open with V-Fair at 7pm. Tickets: http://www.4thu.org/v-day-2013/